Met het decreet basisbereikbaarheid van 26 april 2019 worden de gemeenten in Vlaanderen ingedeeld in 15 vervoerregio’s. De 16 Midwest-gemeenten vormen samen met Dentergem en Torhout vervoerregio Roeselare. Het nieuwe mobiliteitsbeleid wil de bereikbaarheid van de maatschappij garanderen. Het vervoersnet wordt hiërarchisch georganiseerd waarbij het treinnet het uitgangspunt is. Daarna volgen er nog een kernnet, een aanvullend net en het vervoer op maat. Om een regionaal mobiliteitsplan te ontwikkelen, is veelvuldig overleg en samenwerking nodig met de diverse partners zoals NMBS, Infrabel, MOW, De Lijn, provincie en lokale besturen. Andere stakeholders en belangengroepen worden in verschillende fases van het proces mee betrokken.
Voor de installatie en werking van de vervoerregio, werden twee overlegorganen structureel opgericht. Een ambtelijke stuurgroep, bestaande uit o.a. de mobiliteitsambtenaren en bevoegde schepenen, bereiden samen met MOW en het Consortium Demitro 2 het plan voor. Effectieve goedkeuring en beslissingsbevoegdheid ligt bij de vervoerregioraad. Hierin heeft elk bestuur een vertegenwoordiging.
In 2019 is de vervoerregio opgestart. Op 26 mei 2020 keurde vervoerregio Roeselare het openbaar vervoerplan voorlopig goed en definitief in de vervoerregioraad van november 2020. De invoering hiervan is voorzien eind 2021.
Voor de realisatie van de plannen beschikt de vervoerregio over een budget van net geen 14 miljoen euro. De door Vlaanderen opgelegde budgetneutraliteit zorgt ervoor dat de vervoerregio op korte termijn realistisch moet omspringen met de ambities. Binnen het goedgekeurde openbaar vervoerplan kan momenteel geen avondbediening en eerder een beperkt stadsnet in Roeselare voorzien worden. Deze ambitie wordt meegenomen op de langere termijn. De nieuwe structuur voor het openbaar vervoer vertrekt vanuit een regionaal netwerk van kernlijnen die op werkdagen minstens elk uur zullen rijden. Voor heel veel bestaande lijnen vormt dat een belangrijke upgrade ten opzichte van vandaag. Die verschillende sterke lijnen vormen samen een dragend netwerk dat zorgt voor een regelmatige, stabiele verbinding van de kernen in de regio en over de regiogrenzen heen.
De voorgestelde hertekening zorgt voor een duidelijke versterking van het regionale netwerk. Daarnaast voorziet het plan in een ontsluitend netwerk van functionele ritten die de ochtend- en avondspits opvangen. Dat is belangrijk voor de schoolgaande jeugd in de regio.
Visie op het vervoer op maat
Basisbereikbaarheid bestaat uit vier vervoerlagen: het treinnet (NMBS), het kernnet (verbindingen tussen belangrijke steden), het aanvullend net (o.a. ontsluitende buslijnen vanuit kleinere steden en gemeenten, en het scholierenvervoer) en het vervoer op maat voor de zogenaamde ‘first en last mile’. Het vervoer op maat is er voor wie geen beroep kan doen op het sterke openbaarvervoernetwerk. Het vangt verspreide vervoersvragen op of bedient specifieke doelgroepen, zoals mensen met een mobiliteitsbeperking.
De vervoerregio adviseert over het trein- en het kernnet, en stippelt zelf het aanvullend net en het vervoer op maat uit. Dat vangt verspreide vervoersvragen op of bedient specifieke doelgroepen zoals mensen met een mobiliteitsbeperking.
Het vervoer op maat zal er vanaf december 2021 in de vervoerregio Roeselare als volgt uitzien:
- Een flexibel, vraaggestuurd systeem van taxi’s of busjes dat verspreid wonende bewoners vanaf haltes of mobipunten naar het dragend netwerk aanvoert.
- Een flexibel, vraaggestuurd vervoerssysteem voor doelgroepgebruikers zoals mensen met een mobiliteitsbeperking. Dit vervoer rijdt van bij hen thuis naar hun bestemming.
- Voor de zogenaamde last-mile komen er op zestien bijkomende plaatsen een back-to-one fietsdeelsysteem. In dit systeem brengt de gebruiker de deelfiets terug naar het oorspronkelijk station.
- Twee elektrische deelwagens aan elk treinstation ondersteunen mee de transitie naar meer duurzame mobiliteit en bieden een alternatief voor een (tweede) wagen.
- Binnen het vervoer op maat worden ook een aantal vaste verbindingen ingelegd.
De aansturing en opvolging van de verschillende lagen van het openbaarvervoernet zal gebeuren door een mobiliteitscentrale. De Vlaamse Overheid neemt de organisatie daarvan op zich.
Elke vervoerregio heeft bijkomend budget ontvangen om het vervoer op maat naar de toekomst toe nog meer vorm te geven. De VVR Roeselare heeft 1,3 miljoen euro bijkomend budget gekregen voor 2022. Ook de daarop volgende jaren zal bijkomend budget beschikbaar zijn om het vervoer op maat vorm te geven. De vervoerregio kan zelf beslissen waar ze dit budget aan wenst te besteden.
De vervoerregio heeft beslist om dit budget te zullen inzetten in opwaarderen van kern- en aanvullend net in het weekend en tijdens de avondlijke uren. Daarnaast zal er ook geïnvesteerd worden in een kosteloze overstap van flexvervoer naar de belangrijkste netten, kernnet en aanvullend net. De besteding van dit bijkomend budget heeft de VVR in december 2020 definitief goedgekeurd.
Ondertussen keurde bevoegd minister Lydia Peeters de vraag van de vervoerregioraad om de naam te wijzigen van vervoerregio Roeselare naar vervoerregio Midwest.
